วันอังคารที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2562

คำยืมภาษากรีก ละติน ฝรั่งเศสและอังกฤษ



ใบความรู้เรื่อง “คำยืมและคำทัพศัพท์ภาษากรีก ละติน ฝรั่งเศส และอังกฤษ”



Hercules, Disney  comic 1997



ก) คำยืมกรีก และละติน
๑) ศัพท์ทางดาราศาสตร์และเทพนิยายกรีก
ลำดับ
ดาวไทย
ชื่อกรีก
ชื่อละติน
ที่
เทพแขก
อักษรกรีก
อังกฤษ
อ่าน
อักษรละติน
อังกฤษ
อ่าน
๑.
เกตุ
Ποσειδών
Poseidon
โพเซดอน
Neptūnus 
Neptune
เนปจูน
๒.
มฤตยู
Οὐρανός
Uranus
ยูเรนัส
Caelus
Caelus
เคย์ลัส
๓.
พระยม
Ἅιδης
 Hades
เฮดีส
Pluto
Pluto
พลูโต
๔.
อังคาร
Ἄρης
 Ares
แอรีส
Mārs
Mars
มาร์ส
๕.
พุธ
Ἑρμῆς
Hermes
เฮอร์มีส
Mercurius
Mercury
เมอร์คิวรี่
๖.
พฤหัสบดี
Ζεύς
Zeus
ซุส หรือ ซีอุส
Iūpiter
Jupiter 
จูปิเตอร์ 
๗.
ศุกร์
Αφροδίτη
Aphrodite
อโฟรไดท์
Venus
Venus
วีนัส
๘.
เสาร์
 Κρόνος
Cronus 
โครนัส 
Saturn
Saturn
ซาเทิร์น
๙.
อาทิตย์
Ἀπόλλων
Apollo
อะพอลโล
Apollō
Apollo
อะพอลโล
๑๐.
จันทร์
Ἄρτεμις
Artemis
อาร์เทอมีส
Diana
Diana
ไดอานา

Dark Phoenix, Marvel comic


๒) ศัพท์ทางดาราศาสตร์ และการ์ตูน
ชื่อดาวนพเคราะห์สากลใช้คำยืมละติน แต่ชื่อของดาวต่าง ๆ ในกลุ่มดาวมักจะตั้งเป็นชื่อย่อยตามอักษรกรีก ซึ่งอักษรกรีกยังเป็นที่มาของระดับ คะแนน และพลังของฮีโร่ในภาพยนตร์ การ์ตูน และเกม ปัจจุบัน
Level
เลเวล
 อักษรกรีก
Class
 คลาส
Grade
เกรด
Cosmic
คอสมิก
 -
-
 -
-
OMEGA 
โอเมก้า
Ω ω
S (Super)
เอส
 -
-
ALPHA
อัลฝ้า
Α α
A
เอ
A
เอ
BETA
เบต้า
Β β
B
บี
B
บี
GAMMA
แกมมา
Γ γ
C
ซี
C
ซี
DELTA
เดลต้า
Δ δ
 -
D
ดี
EPSILON
เอปซิลอน
Ε ε
-
 -
(F?)
เอฟ

corvus constellation 

กลุ่มดาวอีกา หรือ Corvus (คอร์วัส : ละติน ,Revan เรเวน: อังกฤษโบราณ)
กรีก
ไทย
ลำดับดาว
อ่าน
ชื่อดาว
อ่าน
α
อัลฝ้า
α Corvi
อัลฝ้า โครวี
Alchiba
อัลชีบา
β
เบต้า
β Corvi
เบต้า โครวี
 Kraz 
กรัซ
γ
แกมมา
γ Corvi
แกมมา โครวี
 Gienah
เกียนาฮ์
δ
เดลต้า
δ Corvi
เดลต้า โครวี
 Algorab 
อัลโกรับ
ε
เอปซิลอน
ε Corvi
เอปซิลอน โครวี
Minkar 
มิลการ์

หมายเหตุ: แม้ว่าคำยืมต่างประเทศบางอย่างจะเป็นชื่อเฉพาะไม่ใช่ศัพท์ชาวบ้าน แต่ก็ใช้อยู่แค่บางสาขาวิชาเช่นดาราศาสตร์ และหาคำไทยอื่นแทนไม่ได้ ยังต้องหยิบยืมใช้เป็นครั้งคราว
ตัวอย่าง
             ดาร์กฟินิกซ์มีพลังระดับคอสมิกเลเวล แต่แมกนีโตมีพลังแค่ระดับโอเมก้าเลเวล เมื่อสู้กัน... ดาร์กฟินิกซ์ที่เลเวลมากกว่าจึงเป็นฝ่ายชนะ
             ฟินิกซ์ เป็นนกอมตะในตำนานกรีก ดาร์กฟินิกซ์ เป็นฉายาคำผสมอังกฤษกรีก กลายเป็นฉายาตัวละคร
             โอเมก้า เป็นอักษรกรีก ที่ใช้เอามาจัดลำดับพลังและความสามารถของตัวละคร
             คอสมิก มาจากรากศัพท์กรีกคำว่า คอสโมส Cosmos (κόσμος) แปลงว่าจักรวาล ระดับพลังคอสมิกหมายถึงพลังต่อสู่เหนือมนุษย์ หรือยอดมนุษย์ในโลกระดับจักรวาล
๓) ศัพท์วิชาการ เช่น จิตวิทยาอปกติ (ที่ยังไม่มีศัพท์บัญญัติที่นิยมเอามาใช้)
             ปมเอดีปุส (Oedipus complex กรีก+อังกฤษ) คือปมปิตุฆาตของเด็กผู้ชายที่จะรู้สึกแข่งกับพ่อของตนในจิตใต้สำนึก มาจากตัวละครวีรบุรุษเอดีปุสในเทพนิยายกรีก
             ปมอีเลคตรา (Electra complex กรีก+อังกฤษ) คือปมมาตุฆาตของเด็กผู้หญิงที่จะรู้สึกแข่งกับแม่ของตนในจิตใต้สำนึก   มาจากตัวละครนางอีเลคตราในเทพนิยายกรีก
             แพน pan (sexuality) รสนิยมทางเพศของเพศทางเลือกที่มีความสัมพันธ์ทางกายและใจได้กับทุก ๆ เพศทางเลือก มาจากเทพแพน Pan God ของกรีกซึ่งชื่อว่าต่อมาถูกนำภาพลักษณ์มาใช้ในรูปของซาตานชนิดหนึ่งในศาสนาคริสต์หรือคำว่าแพนที่แปลว่าเรียบแบน
             เซเทอเรียซิส (satyriasis) หรือเซเทอโรแมเนีย (satyromania) กามวิตถารของชายที่มีระดับความต้องการทางเพศมากกว่าปกติ หรืออยู่ตลอดเวลา
             นีมโฟแมเนีย (Nymphomania ) กามวิตถารของหญิงที่มีระดับความต้องการทางเพศมากกว่าปกติ หรืออยู่ตลอดเวลา เป็นความต้องการทางเพศล้วน ๆ ไม่ได้ต้องการเรียกร้องความรักอย่างโรคขาดรัก อาจจะเกิดจากความผิดปกติทางกาย
             ฮิสทีเรีย (Hysteria) เป็นโรคความผิดปกติทางบุคลิกภาพ เช่น เรียกร้องความสนใจ แสดงออกเกินจริง สูญเสียความทรงจำ ทำอะไรไม่รู้ตัว เช่น คนทรงเจ้า คนผีเข้า ใช้การมีเพศสัมพันธ์เพื่อทดแทนความรักทางใจเหมือนโรคขาดรัก ฯลฯ
             ฮิสทีเรีย (Hysteria) เป็นโรคความผิดปกติทางบุคลิกภาพแต่ไม่แบ่งกันอย่างชัดเจนอย่างโรคหลายบุคลิก หรือ ดิซโซซิเอทิฟ อีเดนดิที ดิสโซร์เดอร์  (ดีไอดี) Dissociative Identity Disorder (DID) หรือชื่อเก่าคือ มัลติเปล เพอเซินเนลลิที ดิสโซร์เดอร์ (เอ็มพีดี) Multiple Personality Disorder (MPD) ซึ่งเป็นอาการทางจิตอีกอย่างหนึ่งแต่แยกออกมาศึกษาเฉพาะในปัจจุบัน

            


ข) คำยืมฝรั่งเศส
                                  ภาษาฝรั่งเศสก็เป็นภาษาตระกูลเดียวกับภาษาอินโดยูโรเปียน ตระกูลย่อยโรแมนซ์ (Romance languages) โดยฝรั่งเศสเป็นมหาอำนาจทางการเมืองในทวีปยุโรป ที่เคยขับเคียวการล่าอาณานิคมแข่งกับอังกฤษ เคยมีมหากษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ก่อนที่จะมีการโค่นล้มและปฏิวัติครั้งใหญ่หลายครั้ง ประเทศฝรั่งเศสเป็นศูนย์กลางของความเจริญในยุคกลาง เป็นแหล่งรวมของศิลปะ วรรณกรรมต่าง ๆ ทำให้ภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาของชนชั้นสูงตั้งแต่ในสมัยอดีต และในปัจจุบันประเทศฝรั่งเศสกลายเป็นศูนย์กลางของแฟชั่นระดับโลก และแนวคิดเรื่องเสรีนิยมที่ขึ้นชื่อของชาวฝรั่งเศสโดยเฉพาะเรื่องรสนิยมทางเพศ ที่มากรักหลายคู่ร่วมกัน ฯลฯ แต่โดยมากคำยืมในภาษาฝรั่งเศสในภาษาไทยจะเป็นศัพท์จำพวกอาหารและขนมซึ่งอาหารและขนมฝรั่งเศสก็มีชื่อเสียงและเป็นที่ยอมรับระดับโลก
๑) คำยืมฝรั่งเศสที่รับผ่านภาษาอังกฤษหรือภาษายุโรปกลุ่มอื่น ๆ ได้แก่
             คำยืมชื่อภาษาและประเทศ คือ ฝรั่งเศส และอังกฤษ
             คำยืมหน่วยวัดบางอย่าง กรัม เมตร กิโลกรัม กิโลเมตร เดซิเมตร เซนติเมตร
             คำยืมหมวดอาชีพ เช่น โชเฟอร์ เชฟ (พ่อครัว)
             คำยืมหมวดสัมพันธ์กับอาหารที่มีใช้ในภาษาอังกฤษ เช่น เมนู เรสเตอร์รอง ปิกนิก
             คำยืมทั่วไปหรือศัพท์สูงที่มีใช้ในภาษาอังกฤษ เช่น ศิวิไลซ์
๒) คำยืมภาษาฝรั่งเศสที่รับมาโดยตรง
             ศัพท์เฉพาะเช่น เดจาวูคือ ความรู้สึกหรือนึกคิดว่าเหตุการณ์นั้นเคยพบมาแล้ว ทั้งๆที่เพิ่งพบครั้งแรก อาจจะเป็นญาณทิพย์รู้เรื่องล่วงหน้าตามความเชื่อทางศาสนา หรืออาการโรคประสาทย้ำคิดย้ำทำ
             ศัพท์หมวดอาหารและขนมต่าง ๆ  เช่น เชมเปญ, กาแฟ (สำเนียงคำว่าคอฟฟี่ของฝรั่งเศส และยุโรปอื่น ๆ) ฯลฯ



             ขนมฝรั่งเศส เช่น
             1. Finacier อ่านว่า “ฟินองซิเอ” เป็นคล้ายๆ อัลมอนด์เค้กผสมบราวน์บัตเตอร์ เป็นขนมในตำนานเก่าแก่ของฝรั่งเศสที่เราจะเจอได้ในเซ็ต Afternoon Tea เป็นเค้กที่มีแต่ไข่ขาว ไม่มีไข่แดง กัดเข้าไปเนื้อจะเป็นอัลมอนด์ มีกลิ่นเนยไหม้คาราเมล เสิร์ฟพร้อม Ganache (กานาช) หรือช็อคโกแลตซอส
             2. Madeleine ออกเสียงว่า “เมดเดเลน” ขนมชนิดนี้จะขาดพิมพ์รูปหอย ออริจินัลของเมดเดเลนไปไม่ได้เลย ตรงกลางจะปูดขึ้น รสชาติคล้ายๆ กับขนมไข่ แต่เป็นขนมที่ชุ่มฉ่ำไปด้วยเนย อยู่ในเซ็ต Afternoon Tea ทานกับน้ำชาเข้ากันมากๆ
             3. Macaron มาการองหรือมากาคอง ต้องออกเสียงตัว r สะเทือนในลำคอเล็กน้อย อันนี้เห็นบ่อย จะเป็นขนมที่มีสองฝาประกบมาไว้ตรงกลาง มีพื้นฐานมาจากเมอแรงค์ คำนี้แปลว่าเป็นส่วนผสมของไข่ขาวกับน้ำตาล เข้าใจตรงกันนะ
             4. Croquembouche สั่งเลยว่า “โครคัมบูช” เป็นขนมที่เอาขนมชู Choux มาต่อกันให้เป็นทาวเวอร์หอคอย มีไส้คัสตาร์ด ขนมชนิดนี้จะใช้ในงานแต่งงาน หรือคริสต์มาส เพราะหน้าตาเหมือนต้นคริสต์มาสเลยนะ
             5. Profiterole “โปรฟิเทอโรล” เป็นแป้งชูที่เอามาทำเอแคลร์และขนมที่เราบอกมาข้างบนหลายอย่าง แต่โปรฟิเทอโรลจะไซส์เล็กๆ ข้างในใส่ไส้วานิลลาไอศครีม เสริ์ฟพร้อมช็อกโกแลตฟ้ดจ์แล้วก็อัลมอนด์ ต้องเป็นไส้นี้เท่านั้นนะถึงจะเรียกว่าโปรฟิเทอโรล
             6. Tarte Tatin ออกเสียงว่าทาร์ต ตาแตง หรือทาร์ตแอปเปิ้ลคาราเมลคว่ำหน้า เราจะอบแอปเปิ้ลกับคาราเมล แล้วแป้งพัฟอยู่ข้างบนแล้วคว่ำลง แอปเปิ้ลก็จะอยู่ข้างบนอย่างสวยงามแทน



ค) คำยืมภาษาอังกฤษ
คำยืมภาษาอังกฤษ เป็นคำยืมภาษาตะวันตกที่มีใช้มากสุดในภาษาไทย เพราะปัจจุบันสากลโลกใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษากลาง และไทยก็รับวิทยาการต่าง ๆ จากอเมริกา อังกฤษ และประเทศทางยุโรป และเอเชียอื่น ๆ ที่ติดต่อกันผ่านภาษาอังกฤษ ทำให้มี ๑ ศัพท์บัญญัติมากมายที่สร้างขึ้นแทนคำอังกฤษและ ๒ คำทับศัพท์ที่น่าสนใจและมีใช้ชีวิตประจำวัน
๑ ศัพท์บัญญัติมากมายที่สร้างขึ้นแทนคำอังกฤษ
๑.๑ ศัพท์บัญญัติใหม่จากภาพยนตร์ การ์ตูน และเกม)
             จักรวาลคู่ขนาน Parallel universe ทฤษฎีความมีอยู่ของจักรวาลต่าง ๆ ที่มีสิ่งชีวิต หรือบุคคลที่คล้ายคลึงกัน ทำให้เกิดตัวตนเสมือนเราหรือตัวของเราเองในอีกจักรวาลหนึ่ง
             พหุจักรวาล multiverse, meta-universe, metaverse ทฤษฎีที่ว่าด้วยความหลากหลายของจักรวาล และจักรวาลคู่ขนาน Parallel universe ที่มีมากมายนับไม่ถ้วน
             จักรวาลดีซี DC. Universe ภาพยนตร์หรือการ์ตูนต่าง ๆ ที่มีเรื่องเชื่อมโยงกันจากบริษัทหรือค่ายหนังการ์ตูนดีซี
             จักรวาลมาเวล Marvel universe ภาพยนตร์หรือการ์ตูนต่าง ๆ ที่มีเรื่องเชื่อมโยงกันจากบริษัทหรือค่ายหนังการ์ตูนมาร์เวล
             มหากาพย์ Epic แต่เดิมหมายถึงเรื่องอิงประวัติศาสตร์ที่เป็นวีรกรรมของกษัตริย์ในอดีต แต่ปัจจุบันหมายถึงเรื่องยาว หรือภาพยนตร์ที่มีภาคต่อมากมายหลาย ๆ ภาค
๑.๒ ศัพท์บัญญัติแทนศัพท์วิชาการ
             คณิตกร (computer)
             อัตลักษณ์ (Identity) 
             โลกาภิวัตน์  (globalization) 
             สันทนาการ/นันทนาการ (recreation)
             ปมปิตุฆาต (Oedipus complex กรีก+อังกฤษ)
             ปมมาตุฆาต (Electra complex กรีก+อังกฤษ)
             ภาพพจน์ (Figure of speech)
             ภาพลักษณ์ (Image :Philosophy word)



๒. คำทับศัพท์
๒.๑ คำยืมขนาดของเสื้อผ้า
อักษรย่อ
อ่าน
คำเต็มในภาษาอังกฤษ
ความหมาย
XS
เบอร์เอ็กซ์เอส
Extra small
เล็กพิเศษ
S
เบอร์เอส
Small
เล็ก
M
เบอร์เอ็ม
Medium
กลาง
L
เบอร์เอล
Large
ใหญ่
XL
เบอร์เอ็กซ์เอล
Extra Large
ใหญ่พิเศษ
XXL
เบอร์เอ็กซ์เอ็กซ์เอล
Double Extra Large
ใหญ่พิเศษสองเท่า
๒.๒ คำยืมหมวดวิชาการ
             เทคนิค เทคโนโลยี โปรแกรม (วิชา) คอร์ส (เรียน) ฟรีทาม รูมเมท เอไอ (ปัญญาประดิษฐ์) เมจิก โรบอท มอล Mall (โรง) ยิม อาร์ทติส
๒.๓ คำยืมหมวดกีฬา
             ยิมนาสติก แบดมินตัน ฟุตบอล อเมริกันฟุตบอล บาสเกตบอล เทนนิส ฯลฯ
๒.๔ คำยืมหมวดคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์
             สมาร์ทโฟน ไอโฟน ไอแพด แอป/แอพ แอพพลิเคชั่น ซิม ชาร์จแบต อะแดปเตอร์  แอคเซสเซอรี่ (อุปกรณ์) แฟตไดร์ ยูเอสบี ฮาร์ดแวร์ ซอฟแวร์ โฟลเดอร์ อีบุ๊ค อี-เลิร์นนิง วีดิโอ ซีดี ดีวีดี  ฯลฯ



สรุปคำยืมและคำทัพศัพท์ภาษากรีก ละติน และฝรั่งเศส
             ภาษากรีกและละติน เป็นภาษาตระกูลเดียวกัน โดยคำยืมหรือทัพศัพท์ภาษากรีกและละตินส่วนหนึ่งจะเป็นชื่อเทพเจ้า และดวงดาว หรือศัพท์ทางการแพทย์ซึ่งเป็นคำยืมที่รับผ่านมาจากภาษาอังกฤษ
             คำยืมภาษาฝรั่งเศส มีมากส่วนหนึ่งเป็นคำยืมที่รับผ่านภาษาอังกฤษ เพราะฝรั่งอเมริกาหรืออังกฤษเองก็ชอบใช้คำยืมจากภาษาต่างประเทศที่คนทั่วไปไม่รู้จักนำมาเป็นคำสแลงหรือศัพท์สำหรับคนชั้นสูง และคำยืมที่รับจากฝรั่งเศสโดยตรงเช่นศัพท์หมวดอาหารและขนมฝรั่งเศสที่มีชื่อเสียงและมีผู้นิยมขายกันทั่วโลก
             คำยืมภาษาอังกฤษส่วนใหญ่เป็นศัพท์วิชาการ วิทยาศาสตร์ ภาพยนตร์ การ์ตูน เพลง ฯลฯ ที่รับเข้ามาพร้อมวัฒนธรรมตะวันตก